شهروندی طی تماس خود از تفاوت قیمت میوه‌های نوبرانه در تبریز گله‌مند بود و مدعی شد قیمت یک نوع میوه مثل هندوانه در تبریز از هر کیلوگرم ۱۳۰۰ تومان تا ۴ هزار تومان متفاوت است. به گفته این شهروندان، این تفاوت قیمت در برخی اقلام سبزی و حتی سیب‌زمینی هم قابل مشاهده است؛ موضوعی که موجب بی‌اعتمادی به شیوه تنظیم بازار و همچنین تردید در سلامت برخی میوه‌ها برای مصرف‌کننده می‌شود و البته این‌که برخی شهروندان هم نتوانسته‌اند و نمی‌توانند نوبرانه‌های خوش‌رنگ فصل گرما را به دلیل قیمت بالا در سبد خرید خود جای دهند.
- قیمت‌های نجومی در رشدیه و ولی عصر تبریز
برای اطلاع از وضعیت قیمت‌ها ابتدا از بالاترین قیمت‌ها شروع کردیم. معمولا گران‌قیمت‌ترین میوه‌ها را می‌توان در خیابان ولی عصر، رشدیه و مناطق شمال شهری پیدا کرد. «جاوید» یکی از میوه‌فروشان خیابان اوحدی ولی عصر به همشهری می‌گوید: ارزان‌ترین میوه‌ای که در حال حاضر موجود است و می‌فروشیم خیار با قیمت هر کیلوگرم ۸ هزار تومان است. بقیه میوه‌ها قیمت‌هایی تا حدود ۲۰ هزار تومان برای هر کیلوگرم هم دارند. این قیمت‌ها نسبت به ۲ هفته قبل که میوه‌ها نوبرانه‌تر بودند، کاهش زیادی داشته است. تا چند روز قبل، میوه‌هایی مثل زردآلو، گیلاس و آلبالو را کیلویی ۵۰ هزار تومان هم فروخته‌ایم.
وی درباره این‌که چرا قیمت میوه در این مغازه و این بخش شهر گران‌تر است عنوان می‌کند: در میدان تره‌بار چند نوع بار میوه عرضه می‌شود. بار میوه‌ای که ما می‌آوریم بهترین است و به همین دلیل، گران‌تر هم فروخته می‌شود. مشتری‌های این منطقه مشکلی با قیمت‌ها ندارند و فقط به دنبال میوه باکیفیت و البته مجلسی هستند.
این مغازه‌دار به اجاره‌بهای بالای مغازه در این منطقه اشاره می‌کند و می‌گوید: با این کرایه‌های گران و دیگر هزینه‌های جانبی باید فعالیت میوه‌فروشی اقتصادی‌تر باشد تا بتوان ادامه کار داد. البته کم بودن تعداد میوه‌فروشی‌ها در خیابان ولی عصر هم موجب شده است که این محصولات کمی گران‌ترفروخته شوند. فعالیت میوه‌فروشی به نسبت مشاغلی چون موبایل‌فروشی یا لباس‌فروشی در این منطقه توجیه اقتصادی ندارد.
- سقوط قیمت‌ها در زورآباد
پشت آرامستان مارالان و در محله فقیرنشین زورآباد که تا امتداد اتوبان کسایی ادامه دارد و خانه‌های کج و کوله به خودروهای عبوری دهن‌کجی می‌کنند، داستان فروش میوه کاملا متفاوت است. در زورآباد گران‌ترین قیمت میوه به زردآلوی ۸ هزار تومانی تعلق دارد. هر کیلوگرم گوجه‌سبز ۵ هزار تومان و خیار ۳ هزار تومان فروخته می‌شود و البته میوه‌های ارزان‌تری هم در گوشه مغازه و در بسته‌های نایلونی روی هم تلنبار شده‌اند که بخشی خراب و گندیده است، اما به گفته «علیرضا» میوه‌فروش این محله، این میوه‌های پلاسیده ارزان هم خریدار دارد.
این میوه‌فروش با بیان این‌که درصد سود فروش میوه در این منطقه از شهر قابل مقایسه با مناطق بالا نیست عنوان می‌کند: اگر در منطقه‌ای مانند ولی عصر درصد سود ۳۰ تا ۴۰ درصد است، در این منطقه حاشیه سود ما ۱۵ درصد است و البته ضایعات میوه هم در این منطقه بیشتر است و سود میوه‌فروشی چندان خوب نیست. این مغازه‌دار درباره این‌که اگر سود خوبی در شغل میوه‌فروشی وجود ندارد، چرا تعداد این مغازه‌ها در یک محدوده ۲۰۰ متری نزدیک به ۱۰ مغازه است، عنوان می‌کند: اکثر کسبه این محله ساکن همین‌جا هستند و وضعیت معیشتی متفاوتی با بقیه ندارند. آنها به همین سودهای کم راضی هستند و چون میوه‌فروشی به نسبت مشاغل دیگر سرمایه کمتری طلب می‌کند، تعداد افرادی که به این شغل مبادرت می‌کنند کم نیست.
- جولان وانت‌بارها در مرکز شهر
فروش میوه ارزان از سوی وانت‌بارها در مرکز شهر و درگیری‌های لفظی و بدنی با مغازه‌داران میوه‌فروش هم ماجرایی دیگر و تکراری در مرکز شهر برای توزیع میوه است. میوه‌فروشانی که مدعی‌اند وانت‌بارها میوه‌های بی‌کیفیت را با استفاده از ترازوهای معیوب که وزن را بیشتر نشان می‌دهد، به مشتریان ساده‌دل عرضه می‌کنند و در مقابل وانت‌بارها هم مدعی فروش میوه از سوی مغازه‌داران با سود زیاد هستند.
«بهمن» یکی از این میوه‌فروشان مرکز شهر است که فعالیت وانت‌بارها را به زیان خود و همکارانش می‌داند و می‌گوید: وانتی‌ها مالیاتی پرداخت نمی‌کنند، دورریز میوه ندارند و ساعات کاری‌شان هم محدود است. از همه مهم‌تر اجاره مغازه و هزینه‌های آب و برق و گاز هم پرداخت نمی‌کنند. در حالی که میوه‌های ما در گرمای مغازه فاسد می‌شود، آنها می‌توانند میوه‌ها را در کمترین زمان و با قیمت پایین بفروشند.
- تفاوت ۳ برابری قیمت به فاصله ۴ متر
جالب‌ترین تفاوت در قیمت میوه‌ها را می‌توان در یک محله قدیمی مرکز شهر تبریز پیدا کرد؛ محله‌ای که به کوی خونی مشهور است و از چند سال قبل میوه‌فروشی‌های لوکس در آن آغاز به کار کرده‌اند. اما در مقابل برخی کسبه قدیمی محل هم میوه‌فروشی‌هایی به سبک قدیم راه‌اندازی کرده‌اند و میوه‌ها را به قیمت ارزان‌تری به فروش می‌رسانند.
در دو سوی این کوچه می‌توان گوجه‌سبز را با تفاوت قیمت ۳ برابری تهیه کرد و میوه‌های دیگر هم همین داستان را دارند. زمانی که از صاحب میوه‌فروشی لوکس این کوچه علت تفاوت قیمت‌ها را می‌پرسیم، به همان داستان کیفیت برتر، جنس مرغوب و عدم استفاده از کود و طبیعی بودن میوه‌هایش اشاره می‌کند. «وحیدی» درباره این‌که این میوه‌های گران را چه کسی می‌خرد به مشتریان خاصش اشاره می‌کند که برای برخی میوه‌های نوبرانه پیش‌سفارش می‌دهند و قیمت این محصولات اصلا برایشان مهم نیست.
- نظارت بر بازار میوه با کنترل فاکتور خرید و فروش
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که درصد سود مشخصی برای فروش میوه در نظر گرفته شده است، عنوان می‌کند: آنها این محصولات را می‌خرند و درصد قانونی خود (۳۵ درصد) را به قیمت محصول خریداری‌شده اضافه می‌کنند. با کنترل فاکتورهای فروش هم در میدان‌های عمده‌فروشی و هم در میدان‌های خرده‌فروشی و با نظارت بر روند عرضه نهایی از سوی بازرسان صمت و تعزیرات قیمت‌ها کنترل می‌شود تا گران‌فروشی صورت نگیرد.
«اکبر فتحی» ادامه می‌دهد: این نظارت‌ها تنها بر میدان‌های رسمی و میوه‌فروشانِ دارای مجوز است و طبیعی است که با توجه به فصلی بودن فعالیت برخی میوه‌فروشان و باغداران محلی که اقدام به فروش میوه در کنار خیابان می‌کنند، امکان نظارت بر همه وجود ندارد. وی عرضه و تقاضا کیفیت را عامل اصلی تعیین قیمت میوه عنوان می‌کند و می‌گوید: زمانی که عرضه کمتر است، قیمت‌ها بالاتر می‌رود و میوه‌های با کیفیت بیشتر هم قیمت بالاتری دارد. شهروندان با قدرت‌های خرید متفاوت می‌توانند میوه تهیه کنند. اما نکته مهم در این زمینه همکاری بیشتر دستگاه‌های متولی برای نظارت بر بازار است.
- میوه از سبد غذایی روزانه کسر نشود
بی‌شک میوه باید در فهرست مصرف روزانه خانوار قرار بگیرد. این محصول به دلیل برخورداری از ویتامین‌های فراوان جزو مواد خوراکی‌ای است که بسیاری از کارشناسان تغذیه به مصرف آن در طول روز سفارش زیادی کرده‌اند، هر چند به نظر می‌رسد مصرف میوه از گذشته تاکنون چندان در سبد غذایی روزانه خانواده‌ها جای خود را باز نکرده است و در حال حاضر هم با توجه به گرانی آن، توجه کمتری به خرید میوه می‌شود.
برخی محصولات از جمله میوه و حتی سبزی به دلیل وجود واسطه دچار حباب قیمتی می‌شود و ایجاد بازارچه‌های عرضه مستقیم میوه نقش مؤثری در شکست این حباب دارد، چراکه برخی سودجویان به اسم میوه نوبرانه جیب مردم را خالی می‌کنند. اینجاست که ضرورت نظارت و رقابت بیش از پیش جلوه می‌کند. آموزش اقتصاد بازار نقشی مؤثر و غیرقابل‌انکار در کنترل قیمت‌ها دارد، زیرا تعیین‌کننده وضعیت و قیمت است. شهروندان هستند که تصمیم می‌گیرند با خرید هیجانی بر قیمت یک محصول بیفزایند یا با نخریدن، گران‌فروش را تنبیه و بازارش را کساد کنند. هرچند با توجه به گرانی بسیاری از کالاها این روزها جمله معروف «دوای گران‌فروش نخریدن است» را همواره می‌شنویم، در مورد محصول غذایی مثل میوه و سبزی حذف و نخریدن آنها می‌تواند توانایی و سلامت افراد را با مشکلات متعددی مواجه کند.
نظر شما